คำนำ

หลวงพ่อคำเขียน สุวณฺโณ เป็นผู้ที่ประทับอยู่ในใจของหลายคน  นอกจากความเมตตากรุณาของท่านจะจับใจเขาแล้ว  คำสอนของหลวงพ่อยังช่วยนำทางหรือเตือนใจทั้งในการดำเนินชีวิตและการปฏิบัติธรรม  จุดประกายให้เกิดปัญญา เกิดอานิสงส์ต่อเนื่องจนถึงทุกวันนี้       คำสอนเหล่านี้ไม่ได้ถ่ายทอดออกมาระหว่างการเทศนาหรือบรรยายธรรมของท่านเท่านั้น  หากยังเกิดขึ้นระหว่างการสนทนาตามสถานที่ต่าง ๆ   บางครั้งเกิดขึ้นในโรงพยาบาล บางครั้งก็เกิดขึ้นในรถยนต์  ฯลฯ  คำสอนในส่วนหลังนี้มีลักษณะเฉพาะ แตกต่างกันไปตามสถานการณ์  แต่ก็ให้ข้อคิดที่โดนใจผู้ฟังมาก เพราะเข้ากับปัญหาและสถานการณ์ของแต่ละคน  แม้กระนั้นก็มีประโยชน์ต่อผู้คนวงกว้างที่มีปัญหาหรืออยู่ในสถานการณ์คล้าย ๆ กัน    คำสอนเหล่านี้บางครั้งไม่ใช่แค่คำพูด แต่มีการกระทำประกอบด้วย  ซึ่งอาจเกิดขึ้นเพียงครั้งเดียวเท่านั้น   ยังไม่นับการทำให้ดู อยู่ให้เห็น เย็นให้สัมผัสได้ ซึ่งปรากฏให้ศิษย์รับรู้อยู่ตลอดเวลา

คำสอนที่เป็นการบรรยายธรรมของหลวงพ่อ ได้มีการบันทึกเสียงและตีพิมพ์เป็นหนังสือหลายเล่มแล้ว ขณะที่คำสอนเฉพาะบุคคล จากการสนทนา หรือจากการสังเกตของศิษย์นั้น ยังไม่สู้มีการรวบรวมหรือเผยแพร่มากนัก  ด้วยเหตุนี้ศิษยานุศิษย์จึงได้ช่วยกันรวบรวมคำสอนประเภทหลัง ซึ่งมีทั้งการสอนตรง ๆ และการสอนสอนอย่างอ้อม ๆ หรืออุบายธรรม จากประสบการณ์ของแต่ละคนมาตีพิมพ์  โดยมีคำสอนจากคำบรรยายบางส่วนที่น่าสนใจรวมอยู่ในเล่มด้วย

หนังสือเล่มนี้ตีพิมพ์เนื่องในงานบูชาคุณหลวงพ่อ ซึ่งจัดขึ้นในโอกาสคล้ายวันเกิดของหลวงพ่อ และครบรอบปีการละสังขารของหลวงพ่อ (๑๒ และ ๒๓ สิงหาคม)   ณ หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ และวัดป่าสุคะโต    ในโอกาสนี้ขอขอบคุณทุกท่านที่กรุณาส่งข้อเขียนมารวมพิมพ์ในหนังสือเล่มนี้  และขอขอบคุณคณะทำงานที่ได้ริเริ่มและร่วมกันจัดทำหนังสือเล่มนี้จนสำเร็จ

หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านในทางส่งเสริมการปฏิบัติและการดำเนินชีวิตเพื่อการมีสติและความรู้สึกตัว รวมทั้งเพิ่มพูนปัญญาพาจิตออกจากความทุกข์ เป็นสุขในทุกหนแห่ง 

พระไพศาล วิสาโล
๑ กรกฎาคม ๒๕๕๘