“ธรรมยาตราเพื่อชีวิตและธรรมชาติ ลุ่มน้ำลำปะทาว” ถือกำเนิดเมื่อปี ๒๕๔๓    นับแต่นั้นก็ได้กลายเป็นงานประจำปีของเครือข่ายศิษยานุศิษย์ของหลวงพ่อคำเขียน สุวัณโณ    จนถึงวันนี้ธรรมยาตราได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของลุ่มน้ำลำปะทาวไปแล้ว  ขณะเดียวกันทุกครั้งที่ธรรมยาตราเคลื่อนขบวน บุคคลผู้หนึ่งมาร่วมด้วยแทบไม่ขาดก็คือ สนิท แม้นมณี  จนกล่าวได้ว่าเขาเป็นส่วนหนึ่งของธรรมยาตราไปแล้ว

สนิท เป็นเลือดเนื้อเชื้อไขชาวชัยภูมิ ที่รักบ้านเกิดเมืองนอนมาก   คนในวัยเดียวกับเขา น้อยคนที่มีความรู้ในประวัติศาสตร์ชัยภูมิและภูมิใจในวัฒนธรรมอีสานเท่าเขา   ขณะเดียวกันในใจของเขาก็เปี่ยมล้นด้วยความรักความหวงแหนในธรรมชาติของแผ่นดินเกิด   เขาสามารถเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับอดีตและปัจจุบันของชัยภูมิในมิติต่าง ๆ ได้อย่างมีรสชาติน่าติดตามไม่รู้เบื่อ โดยที่เขาเองก็มีความสุขกับการถ่ายทอดด้วย   อาตมาเชื่อว่า หากให้เวลาเขาทั้งคืนเขาสามารถเล่าได้จนถึงเช้า (และอาจต่อจนถึงสายหรือบ่าย)

ทุกปีสนิทจะแบกเป้มาร่วมทุกข์ร่วมสุขกับชาวธรรมยาตรา  แม้แดดจะร้อน ทางจะไกล แต่สนิทมักมีรอยยิ้มให้กับเพื่อน ๆ  และมีน้ำใจช่วยเหลือทุกคนอยู่เสมอ  บ่อยครั้งพวกเราได้อาศัยความรู้และประสบการณ์จากสนิท ช่วยให้เกิดความเข้าใจในสถานที่ที่แวะพักหรือค้างแรม ไม่ว่าจะเป็นหมู่บ้าน ลำหวย หรือป่าเขา  สนิทอีกเช่นกันที่คอยถ่ายภาพบันทึกเรื่องราว อารมณ์ความรู้สึก และกิจกรรมของชาวธรรมยาตราวันแล้ววันเล่า  บ่อยครั้งอาตมาอดสงสัยไม่ได้ว่าเขาเอาเรี่ยวแรงจากไหนถึงสามารถวิ่งนำขบวนและเก็บภาพท่ามกลางอากาศที่ร้อนหรือบนทางชันได้ทั้งวันอย่างไม่รู้จักเหนื่อย

สนิทเป็นคนรักกาพย์กลอน  เขาสามารถถ่ายทอดผญาหรือกลอนอีสานได้อย่างคล่องแคล่ว จึงไม่น่าแปลกใจที่นอกจากการบันทึกธรรมยาตราด้วยกล้องถ่ายภาพแล้ว  เขายังบันทึกด้วยบทกลอน  ดังปรากฏเป็นหนังสือเล่มนี้  รอยคำ ธรรมยาตรา ได้ถ่ายทอดประสบการณ์ชาวธรรมยาตราตลอดเส้นทาง ทั้งยามเหนื่อยล้า และยามเบิกบาน ทั้งยามท้อ และยามสุข  ขณะเดียวกันก็บันทึกแง่คิดและบทเรียนที่ได้รับระหว่างการเดิน ทั้งธรรมยาตราปี ๕๗ และปี ๕๘  สำหรับผู้ที่เคยร่วมเดินในปีดังกล่าว  หนังสือเล่มนี้จะช่วยฟื้นความทรงจำอันน่าประทับใจให้กลับคืนมาอย่างมีชีวิตชีวา  แต่สำหรับผู้ที่ไม่เคยเดิน  หนังสือเล่มนี้คือการเชิญชวนให้มาร่วมเดินในปีต่อ ๆ ไป 

แล้วพบกันในธรรมยาตราครั้งที่ ๑๗ เร็ว ๆ นี้

พระไพศาล วิสาโล
๑๕ เมษายน ๒๕๕๙