คำปรารภ

“ชีวิต”เป็นของขวัญล้ำค่าที่สุดอย่างหนึ่งที่เรามี  ต่อเมื่อมีชีวิตเราจึงสามารถทำความดี มีความสุขและเข้าถึงประโยชน์สูงสุดเท่าที่ธรรมชาติจะมีให้ได้  แน่นอนว่า ชีวิตในที่นี้ หมายรวมถึงการมีจิตใจที่สามารถคิดนึกได้อย่างมนุษย์  แม้กายจะไม่สมประกอบ แต่หากมีจิตใจที่ทำงานได้เป็นปกติ ชีวิตนี้ก็สามารถเปิดโอกาสให้เราได้พบสิ่งดีงาม รวมทั้งมีความสุขได้ไม่น้อยกว่าคนอื่น

แม้ชีวิตกับความทุกข์เป็นสิ่งที่แยกจากกันไม่ได้  ดังมีสำนวนที่ชาวพุทธคุ้นเคยกันดี นั่นคือ “การเกิดก็เป็นทุกข์”  เมื่อเกิดมาแล้วไม่มีใครหนีพ้นความแก่ ความเจ็บ ความพลัดพราก และความตาย ไปได้   แต่นั่นไม่ได้หมายความว่า เกิดมาแล้วจะพ้นทุกข์ไม่ได้   ผู้ที่แก่ชรา  แต่ไม่ทุกข์ มีอยู่มาก   ผู้ที่เจ็บป่วย แต่ใจสดใส ก็มีอยู่ไม่น้อย    ทุกข์กายเป็นสิ่งที่ทุกคนต้องประสบ  แต่ทุกข์ใจนั้นเป็นอีกเรื่องหนึ่ง  ชีวิตนี้สามารถให้อิสระแก่เราในการยกจิตอยู่เหนือทุกข์ได้

ดังนั้นไม่ว่าชีวิตนี้จะเต็มไปด้วยความลำเค็ญเพียงใด เราก็ไม่ควรชิงชังชีวิต  หากควรเปิดใจรับทุกอย่างที่ผ่านเข้ามาในชีวิต แล้วใช้ประโยชน์จากมันให้เต็มที่    ความทุกข์นั้นหากเรารู้จักมันอย่างถูกต้อง ก็จะกลายเป็นประตูสู่ธรรมที่ลึกซึ้งได้ ดังครูบาอาจารย์ได้ย้ำเตือนว่า “ทุกข์นั้นมีไว้ให้เห็น ไม่ใช่ให้เป็น” หากวางใจเช่นนี้ได้ เราจะเป็นมิตรกับทุกประสบการณ์ที่ผ่านเข้ามาในชีวิต รวมทั้งใช้ชีวิตให้เกิดประโยชน์สูงสุด  จนเข้าถึงอุดมคติของชีวิต  ซึ่งสำหรับชาวพุทธก็คือ นิพพานอันเป็นบรมสุข อย่างนี้แหละจึงเรียกว่าเป็นมิตรกับชีวิตอย่างแท้จริง

หนังสือเล่มนี้มีที่มาจากคำบรรยายของข้าพเจ้าในที่ต่าง ๆ รวมทั้งที่วัดป่าสุคะโตและวัดป่ามหาวัน  สำนักพิมพ์ Someday เห็นว่ามีประโยชน์ น่าเผยแพร่ จึงได้มอบให้คุณสายฟ้า บัลลังก์ เรียบเรียงคำบรรยายเหล่านี้ โดยนำส่วนที่มีเนื้อหาเชื่อมโยงกันมาไว้ด้วยกัน และตัดเนื้อหาที่ซ้ำซ้อนกันออกไป  ขั้นตอนสุดท้ายเป็นการขัดเกลาและปรับปรุงของข้าพเจ้า   ในโอกาสนี้ขอขอบคุณ พญ.นวพร ตันศิริ ที่ได้ช่วยถอดคำบรรยายส่วนใหญ่ออกมาเป็นตัวอักษร ทำให้งานบรรณาธิกรณ์ง่ายขึ้นมาก

พระไพศาล วิสาโล
๓๑ สิงหาคม ๒๕๕๖