“ปุจฉา” และ “วิสัชนา” เหล่านี้  เกือบทั้งหมดปรากฏเป็นครั้งแรกในเพจ “ข้อธรรมคำสอน พระไพศาล วิสาโล” (www.facebook.com/visalo)  อย่างไรก็ตามยังมี “ปุจฉา-วิสัชนา”อีกมากมายที่ไม่ได้ตีพิมพ์ในหนังสือเล่มนั้น  ด้วยเหตุนี้คุณสุภาพร พัฒนศิริ ซึ่งเป็นบรรณาธิการหนังสือเล่มนั้น จึงได้รวบรวม “ปุจฉา-วิสัชนา” ที่เหลือจำนวนหนึ่ง มาพิมพ์เป็นเล่มต่อเนื่อง ให้ชื่อว่า “คำตอบ ๒” โดยแบ่งเนื้อหาเป็น ๘ บท และมีคำเกริ่นนำของข้าพเจ้าในทุกบท

ควรกล่าวด้วยว่า เนื้อหาส่วนหนึ่งในหนังสือเล่มนี้ มิได้เป็น “ปุจฉา-วิสัชนา” โดยตรง แต่คัดมาจากข้อเขียนของข้าพเจ้าในที่ต่าง ๆ แล้วนำเสนอในรูป “ปุจฉา-วิสัชนา” คือ มีการตั้งคำถามเพื่อให้สอดคล้องกับเนื้อหา  “ปุจฉา-วิสัชนา”ส่วนนี้ถูกนำไปตีพิมพ์ในหนังสือพิมพ์ “คม ชัด ลึก” โดยมีคุณมนสิกุล โอวาทเภสัชช์ เป็นผู้คัดสรร นอกจากนั้นยังมีอีกส่วนหนึ่ง(บทที่ ๗) ที่เป็นการสนทนาในลักษณะปุจฉา-วิสัชนาระหว่างการสนทนากับชาวต่างชาติ

ที่อยากกล่าวย้ำก็คือ ขอให้ถือว่าคำตอบในหนังสือเล่มนี้เป็นเพียงความเห็นหนึ่งเท่านั้น ซึ่งอาจจะผิดหรือไม่รอบด้านก็ได้  ข้าพเจ้าเชื่อว่ามีคำตอบที่ดีกว่านี้ ซึ่งเจ้าของคำถามอาจพบได้จากแหล่งอื่น  จะว่าไปแล้วคำตอบที่ดีที่สุด ผู้ถามสามารถค้นพบด้วยตัวเอง หากมีโอกาสใคร่ครวญอย่างแท้จริง

เช่นเดียวกับเล่มแรก  หนังสือเล่มนี้ได้รับความเอื้อเฟื้อจาก “เพลงดาบแม่น้ำร้อยสาย” ซึ่งเขียนภาพประกอบให้ตลอดทั้งเล่ม ทำให้หนังสือเล่มนี้น่าอ่านยิ่งขึ้น

ขออนุโมทนาในกุศลเจตนาและวิริยะของคุณสุภาพร และคณะ รวมทั้ง “เพลงดาบแม่น้ำร้อยสาย” ที่ช่วยให้หนังสือเล่มนี้สำเร็จเป็นรูปเล่ม  หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะให้แง่คิดที่ช่วยให้ผู้ที่มีคำถามคล้าย ๆ กันอยู่ในใจค้นพบคำตอบที่เหมาะสมกับตนเอง ซึ่งนอกจากจะช่วยสร้างความกระจ่างแก่ตนแล้ว ยังเป็นประโยชน์ในการดำเนินชีวิตด้วย